Proefles: Sportpsychologie

Onderzoek lichaam en geest met de cursus Sportpsychologie

Met deze proefles krijg je een indruk van de cursus sportpsychologie van het NTI. Je krijgt inzicht in de lesstof. Je kan ook alvast vragen maken en deze zelf controleren. Mocht je vragen hebben, neem dan gerust contact met ons op. Heel veel succes en plezier met de proefles.

Motivatie in de sport. Op verschillende manieren zullen we motivatie in de sport in het verloop van de leerstof behandelen. Zoveel mensen, zoveel verschillende redenen om aan sport te doen. Maar er is een aantal overeenkomsten. Het is zeker zo dat mensen meer drijfveren hebben dan de gebruikelijke fysieke behoeften aan voedsel, water en seks. Nieuwsgierigheid, de wens aardig te worden gevonden, de zucht naar roem en fortuin, de behoefte aan succes en voldoening zijn herkenbaar voor iedereen. De meeste van deze behoeften zijn aangeleerd en vinden hun waarde tegen een achtergrond van familiaire of culturele conditionering. Bepaalde vormen van motivatie zijn verbonden aan ouderlijke goedkeuring. Veel sportgedrag valt in die laatste categorie.

Maslows benadering van motivatie in de sport. Een bekende benadering van motivatie is die van Maslow. In plaats van naar de karakteristiek van een zieke persoon te kijken, had Maslow het idee om juist zeer gezonde mensen te onderzoeken op hun conditie. Toevallig waren deze personen vaak zeer succesvol in hun leven en dus vergelijkbaar met succesvolle sporters. De kern van Maslows theorie over het doen en laten van mensen (motivatie) ligt in de gedachte, dat zij een opeenvolging van behoeften doorlopen naarmate zij ouder en rijper worden. Hierbij moet iedere behoefte eerst vervuld zijn voor er verdere groei kan plaatsvinden.

Afbeelding: Behoeftenpiramide van Maslow

De eerste twee niveaus zijn puur biologisch. Als menselijke wezens hebben we zuurstof, water, voedsel, bescherming en seks nodig (niveau 1).

Op niveau 2 overheerst de behoefte aan veiligheid en zekerheid. De gezinsstructuur biedt de mogelijkheid daartoe en laat de mens verder groeien naar het derde niveau van sociale bevrediging. Sporten is een van de belangrijkste vormen voor het vervullen van die behoefte: sociaal contact bij training en wedstrijd, sociale relatie met de coach enzovoort.

Op het vierde niveau willen mensen erkenning voor hun daden, dat wil zeggen erkenning als een persoon die iets heeft bereikt op een willekeurig gebied in de sport. Hier levert sport bevrediging op voor allerlei mensen. Hoe oud we ook zijn, het uitlopen van een marathon geeft een enorm gevoel van bevrediging. Mensen van allerlei leeftijd en kunnen, ook gehandicapten, vinden bevrediging door hieraan deel te nemen.

Het hoogste niveau, dat van de zelfverwezenlijking, geeft inhoud aan de andere niveaus. Dit is het niveau van het onbegrensde, een proces waarbij sport zeker een rol kan spelen, maar dat nooit tot één specifiek gebied beperkt kan blijven.

Tussenstand: Maslows theorie toegepast op uw leefwijze

Zoals we hebben gezien, veronderstelt Maslows theorie dat ieder van ons ten minste enkele bevredigingen in zijn leven meemaakt. Ga na hoeveel hiervan deel uit- maakt van uw levensstijl.

Wat te doen? Lees het volgende artikel Leefwijzentherapie – speciaal voor dit studieboek geschreven – helemaal door en vul de levensstijlvragenlijst aan het eind van het artikel volledig in.

Leefwijzentherapie

Marionetten en touwtrekkers
Bibliotheken liggen vol boeken over verschillen in onze persoonlijkheid. De praktijk leert echter dat de mens te verdelen is in twee duidelijke groepen: marionetten en touwtrekkers. Marionetten zoeken de oorzaak voor hun levensproblemen niet bij zichzelf: het ligt aan het weer, het ligt aan mijn opvoeding enzovoort. Marionetten knopen zichzelf op en klagen dan over de knopen. Touwtrekkers daarentegen nemen het heft in eigen hand. Ze beseffen dat ze maar één keer leven en maken er het beste van. Marionetten zien de wereld als een vreemde planeet, een frustrerend raadsel. Touwtrekkers beseffen dat we er allemaal hetzelfde voorstaan, namelijk dat we allemaal onze fysieke, emotionele en sociale behoeften tegenkomen. Het leven wordt een stuk gemakkelijker als u ziet hoe sterk onze behoeften overeenkomen. Voldoet uw levensstijl aan uw behoeften. Het zou wel zo moeten zijn.

Ontwikkeling levensstijl
Marionetten en touwtrekkers verschillen enorm in hun levensstijl. De een schakelt efficiënt vreugde en succes uit, terwijl de ander openstaat voor beide. Ouders geven hun levensstijl al heel vroeg aan hun kinderen door. Kinderen die leren zich ‘niet goed’ te voelen, blijven innerlijk energie verspillen en zich zorgen maken over het waarom? Kinderen die zich ‘goed’ voelen, kunnen hun energie richten op de buitenwereld en daar vreugde en succes ervaren.

Invloeden zijn zichtbaar in de levensstijl. Marionetten draaien afgezaagde plaatjes en kunnen geen nieuwe keuzes maken in hun leven. Touwtrekkers accepteren dat hun leven een optelsom is van al hun keuzes.

Een eenvoudige afkomst is geen belemmering voor succes bij positief ingestelde personen. Boulevardbladen staan vol foto’s van hun huizen, hun familie en hun vrienden. John Major, ex-premier van Engeland, was het product van gewone, maar ambitieuze ouders. Sophia Loren vocht zich uit de sloppen van Napels omhoog. Estee Lauder – het negende kind van joodse emigranten werd geboren in een wijk van New York, die meer leek op een vuilnisbelt – werd de meest succesvolle zakenvrouw ter wereld door mensen mooier te maken en ze beter te laten geuren.

Touwtrekkers zien uitdagingen, marionetten zien alleen mislukkingen.

Heilzame leefwijzen
We lopen in het leven allemaal tegen dezelfde problemen op: hoe gaat u om met uw financiën (werk), hoe leeft u in een gezin (thuis), hoe besteedt u uw vrije tijd goed (recreatie) en hoe gaat u om met uw behoefte aan anderen (sociaal)? Terwijl we opgroeien, kunnen materiële behoeften plaatsmaken voor meer persoonlijke, zoals de piramide van Maslow laat zien. Geluk is een bijproduct van vervulde behoeften. Het is bijvoorbeeld erg moeilijk gelukkig te zijn zonder een plek om te wonen.

Bij het houden van sessies over levensstijlen met cliënten is het allereerst van belang dat we weten wat voor persoonlijkheid en levensinstelling ze bezitten. Zijn ze touwtrekkers of marionetten? Leven ze evenwichtig? Kunnen ze verandering aan? Onderzoek toont constant aan dat touwtrekkers een aantal gemeenschappelijke elementen in hun leefwijze vertonen:

• zij beheersen hun leven;
• zij hebben lief en zijn geliefd;
• zij genieten meestal van hun werk;
• hun leven is gevarieerd
• zij zijn graag met anderen samen;

• zij zijn gezond;
• hun leven is zinvol.

Sociaal. Mensen hebben elkaar nodig. Anderen kunnen ons een gevoel geven te worden geaccepteerd en begrepen. Dus beweeg u tussen de mensen. Touwtrekkers heb- ben allemaal iemand, die om hen geeft. Leven in je eentje gaat heel moeilijk.

Uw leefwijze plannen. De smaak van uw leven veranderen, is gemakkelijk. Het enige dat u moet doen, is kiezen voor de verandering. Bent u gelukkig met uw leefgewoonten? Normaal gesproken houden drie aspecten verandering tegen: angst, vermoeidheid en verkeerd denken (bijvoorbeeld: ik ben te oud of te lui). Schrijf de voor en nadelen maar naast elkaar op en u zult zien dat de nadelen niet opwegen tegen de voordelen. Succes en geluk zijn gegarandeerd als u de volgende aspecten in uw leven toelaat:

W = wilskracht
W = warmte
E = enthousiasme
P = positiviteit

Hoe meer WWEP u aan uw leven toevoegt, hoe meer u uit uw leven haalt. Geluk is hiervan een nevenproduct. Waarom begint u niet vandaag? U zult het verschil snel merken. Onthoud goed dat we de keuze hebben om zelf ons leven in te richten.

Levensstijlvragenlijst

Het doel van deze vragenlijst is u enigszins te laten zien of u gelukkig bent met uw huidige leefwijze. Beantwoord alle vragen en tel uw score op.

1. Hebt u vaak pech?                                                             
2. Voelt u zich vaak moedeloos?                                            
3. Bent u over het algemeen tevreden met uw leven?          
4. Bent u over het algemeen in goede conditie?                   
5. Zegt u vaak ‘kan me niet schelen’?                                   
6. Ziet u de toekomst zonnig in?                                          
7. Voelt u zich vaak neerslachtig?                                          
8. Lacht u net zo veel als anderen?                                        
9. Bent u vaak eenzaam?                                                       
10. Hebt u iemand die van u houdt?                                       
11. Wordt u vaak overvallen door droefheid?                         
12. Slaapt u goed?                                                                    
13. Voelt u zich zelfs eenzaam in het bijzijn van anderen?     
14. Voelt u zich door het leven bedrogen?

Puntenaantal 10-14

U bent erg gelukkig. Het leven geeft u veel bevrediging en vreugde. U kunt zich verheugen in een goed evenwicht tussen werk en spel. U brengt veel afwisseling aan in uw bezigheden. Omdat u geluk uitstraalt, willen mensen graag bij u zijn. Gebruik deze tevredenheid om nog meer uit het leven te halen. U kunt daarbij ook anderen helpen.

Puntenaantal 5-9

Uw score betekent dat er aan sommige aspecten van uw leefwijze wel wat te doen valt. U besteedt mogelijk te veel aandacht aan één aspect, waarbij u de andere verwaarloost. U moet uw sociale contacten verbreden. Waarom begint u niet iets totaal nieuws op sportgebied of wordt u lid van een wandelvereniging? Sommige veranderingen zijn echt verbeteringen in uw leven.

Puntenaantal 0-4

Het leven lijkt voor u grotendeels één zware klus. Vraag uzelf eens af wat u nou prettig vindt in het leven. Ga na wat goed is en wat slecht. Hebt u iets om naar uit te kijken? Levensstijltherapie zou heel heilzaam voor u zijn om uw dagen te verlichten. U moet echt een aantal veranderingen in uw leven aanbrengen. Bedenk eens hoe het over vijf jaar zal zijn als u niet ingrijpt.

Leerpunten die van toepassing zijn op dit artikel:

• Een evenwichtige leefwijze is een eerste vereiste voor sportief succes. De mens heeft variatie in het leven nodig om gelukkig te kunnen zijn.
• Levenswaarden als enthousiasme zijn noodzakelijk in ieder aan sport gerelateerd gebied.
• Voldoende tijd nemen om over geslaagde levenszaken na te denken, geeft u de mogelijkheid uw leven nog effectiever in te richten.

• Succesvolle sporters zijn altijd touwtrekkers en geen marionetten, want zij nemen zelf de verantwoordelijkheid voor hun presteren en werken onverdroten naar hun doel toe.
• Velen komen moeilijke opvoedingsomstandigheden te boven en bereiken succes in hun sport. Dit toont eens te meer dat vroegere ervaringen niet noodzakelijk ons verdere leven hoeven te bepalen.

Ben je na het volgen van de proefles enthousiast geworden?

Je kunt elke dag starten met de cursus Sportpsychologie dus zet vandaag nog de eerste stap!

8 redenen om bij het NTI te studeren

1. Erkende opleidingen, gewaardeerd in het bedrijfsleven
2. Prettige en deskundige begeleiding door ervaren docenten
3. Voordelig lesgeld
4. Flexibel studeren
5. Studeren met veel persoonlijk contact
6. Modern studeren via onze online leeromgeving
7. Persoonlijke studiebegeleiding van een mentor
8. Studeren op kosten van de werkgever en/of de fiscus